Λίνα Μενδώνη: «Μέριμνα» για την Αμφίπολη

Γράφει η Λίνα Μενδώνη, Κύρια ερευνήτρια στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών

Σε προηγούμενο σημείωμά μου είχα αναφερθεί στην πορεία των έργων του υπουργείου Πολιτισμού στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ. Είχα επισημάνει ότι μία από τις αιτίες της υστέρησης στην υλοποίησή τους είναι η προβληματική χρηματοδότησή τους, καθώς τα προς διάθεση κονδύλια βρίσκονται στη σφαίρα της εικονικής πραγματικότητας. Υπάρχουν στα χαρτιά, αλλά δεν φτάνουν στην Τράπεζα της Ελλάδος και, φυσικά, στους δικαιούχους. Ετσι τα έργα καρκινοβατούν και τα εργοτάξια σταδιακά κλείνουν.

Διαβάζοντας το μακροσκελές δελτίο Τύπου του υπουργείου Πολιτισμού για την Αμφίπολη, που εξεδόθη αργά το μεσημέρι της Παρασκευής, αναγνωρίζει κανείς την αγωνία των συντακτών του να παρουσιάσουν τις προθέσεις τους ως γεγονότα. Η εικονική πραγματικότητα επιστρατεύθηκε και πάλι για να δώσει διέξοδο σε αδιέξοδα που οι ίδιοι δημιούργησαν. Τον Νοέμβριο 2014 είχε προετοιμαστεί και κατατεθεί στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών (και το γνωρίζει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου) ο προγραμματισμός των μελετών και έργων προστασίας του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης, καθώς και το χρονοδιάγραμμά τους. Ο προγραμματισμός αφορούσε τα άμεσα και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα. Ο χρόνος ολοκλήρωσης των άμεσων έργων προστασίας ήταν ο Απρίλιος 2015.

Αναφέρεται το δελτίο Τύπου στη μελέτη των προσωρινών μέτρων για την προστασία των πρανών του λόφου και στις προκαταρκτικές προμελέτες -πρωτόλειες εργασίες- συντήρησης των επιχρισμάτων στα μαρμάρινα μέλη του θριγκού και των δαπέδων, οι οποίες εγκρίθηκαν από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο την 1η Σεπτεμβρίου, λίγες μέρες πριν από τις εκλογές, για να φανεί ότι κάτι γίνεται. Αυτά και πολλά άλλα θα έπρεπε να έχουν γίνει μέχρι την άνοιξη του 2015. Ομως η ιδεοληψία και η εμπάθεια της ηγεσίας του υπουργείου δεν άφηναν περιθώρια για έργα. Το μνημείο είχε καταχωριστεί από τον Αύγουστο 2014... στους αντιπάλους της αξιωματικής αντιπολίτευσης και από τις 25 Ιανουαρίου 2015 της κυβέρνησης.

Οι μελέτες για τις οποίες γίνεται λόγος ανετέθησαν όλες, χωρίς καμία εξαίρεση, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο 2015. Μετρά τουλάχιστον ένα εξάμηνο καθυστερήσεων. Εξάμηνο κρίσιμο για το μνημείο, το οποίο έχει να αντιμετωπίσει έναν δεύτερο χειμώνα. Ο πωρόλιθος του περιβόλου παρουσιάζει φθορές που τείνουν να γίνουν μη αναστρέψιμες, τα πρανή απειλούνται με καταρρεύσεις και το αποστραγγιστικό σύστημα δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή.

Η γεωτεχνική μελέτη για την ευστάθεια του μνημείου έχει κατατεθεί στην αρμόδια διεύθυνση και περιμένει την εισαγωγή της στο ΚΑΣ. Η μελέτη που αφορά την αλλαγή της στερεωτικής διάταξης εσωτερικά του μνημείου δεν έχει ακόμη παραδοθεί. Αλλά πώς να παραδοθεί, όταν ανετέθη προ δεκαπέντε ημερών! Κανένα ουσιαστικό έργο προστασίας και συντήρησης δεν έχει ξεκινήσει ούτε μετά την έγκριση των μελετών. Ο πρόχειρος διαγωνισμός των 60.000 ευρώ (που βρίσκεται σε εξέλιξη) για την ανάθεση σε εργοληπτική εταιρεία των χωματουργικών εργασιών προστασίας των πρανών καλύπτει μόλις το 15% των προβλεπομένων στην εγκριθείσα μελέτη, η οποία έχει κοστολογηθεί 800.000 ευρώ. Πότε θα ξεκινήσει η υλοποίηση έστω και αυτού του καθ’ όλα περιορισμένου έργου; Στην καλύτερη περίπτωση μετά τα μέσα του Οκτώβρη.

Όσο για το ποσό των 250.000 ευρώ που αναφέρεται στο δελτίο Τύπου και αυτό βρίσκεται στα χαρτιά. Η μελέτη για τα χωματουργικά εγκρίθηκε μεν, δεν πληρώθηκε δε. Οι άλλες δύο μελέτες δεν έχουν πληρωθεί, αφού δεν έχουν παραδοθεί και εγκριθεί. Η ανάθεση σε τεχνικό σύμβουλο εγκρίθηκε από το ΚΑΣ, αλλά δεν συμβασιοποιήθηκε ακόμη, άρα δεν έχει πληρωθεί. Οι κατευθύνσεις και η συνδρομή που η Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών ζήτησε από το υπουργείο δεν έχουν δοθεί σύμφωνα με την κατ’ επανάληψη δήλωση της Κ. Περιστέρη στη Θεσσαλονίκη. Ούτε το δελτίο Τύπου διαψεύδει την έφορο. Η αναγνώριση των λαθών είναι απόδειξη μεγαλοθυμίας, η οποία πρέπει κατά τη γραμματεία και τη φιλοσοφική σκέψη να διακρίνει τους άρχοντες και τους ασκούντες διοίκηση. Αλλά πόση σχέση έχουν οι συντάκτες του δελτίου Τύπου με την αρχαία γραμματεία και τα διδάγματά της; Και η παρατήρηση αυτή δεν αφορά σε καμία περίπτωση τον νυν υπουργό Πολιτισμού.

ΠΗΓΗ